Το ηλεκτρονικό εμπόριο μεταβάλλει το διεθνές εμπορικό περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής ροής αγαθών. Παρότι, από τη μία πλευρά, το ηλεκτρονικό εμπόριο διευκολύνει την πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, από την άλλη πλευρά οι τελωνειακές αρχές σε ολόκληρο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με την πρόκληση της εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ επιτήρησης και διευκόλυνσης για την κάλυψη όλων των σχετικών φορολογικών και μη φορολογικών κινδύνων.
Η ραγδαία ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce) την τελευταία δεκαετία αποτέλεσε το έναυσμα για την υιοθέτηση μίας δέσμης νομοθετικών μέτρων στον τομέα του φόρου προστιθεμένης αξίας με σκοπό τον περιορισμό φαινομένων αθέμιτου ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της Ε.Ε και την καταπολέμηση φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής η οποία επιφέρει σημαντικές απώλειες εσόδων ΦΠΑ για τα Κράτη Μέλη.
Η εφαρμογή της νομοθετικής δέσμης μέτρων ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο για τις εισαγωγές αγαθών μικρής αξίας οδήγησε σε προσαρμογές και στις διατάξεις της ενωσιακής τελωνειακής νομοθεσίας.
Με την Ε.2133/2021 εγκύκλιο παρέχονται αναλυτικές οδηγίες για τις τελωνειακές διαδικασίες εισαγωγής και τις διαδικασίες απόδοσης του φόρου προστιθεμένης αξίας που εφαρμόζονται από 01.07.2021 κατά την εισαγωγή αγαθών που αποτελούν αντικείμενο εξ αποστάσεως πωλήσεων (e-commerce):
Συνοπτικά, οι κυριότερες αλλαγές που επέρχονται από 01.07.2021 στον τομέα των εισαγωγών αγαθών που αποτελούν αντικείμενο εξ αποστάσεως πωλήσεων (e-commerce) :
- καταργείται η απαλλαγή ΦΠΑ για εισαγωγές αγαθών αξίας έως του ποσού των 22ευρώ ώστε όλες οι εισαγωγές αγαθών να υπόκεινται σε φόρο προστιθεμένης αξίας,
- καθιερώνονται δύο νέα, προαιρετικής εφαρμογής, καθεστώτα απόδοσης του φόρου προστιθεμένης αξίας, κατά την εισαγωγή αγαθών αξίας έως του ποσού των 150ευρώ :
– ειδικό καθεστώς εισαγωγής (import one stop shop–IOSS), όπου υπόχρεος στο φόρο είναι ο πωλητής των αγαθών και oφόρος αποδίδεται στην μονοαπευθυντική θυρίδα (one-stopshop) και
– ειδικές ρυθμίσεις για τη δήλωση και πληρωμή του ΦΠΑ (special arrangements), όπου υπόχρεος στο φόρο είναι ο παραλήπτης του δέματος και ο φόρος αποδίδεται για λογαριασμό των παραληπτών στις τελωνειακές αρχές από το πρόσωπο που προσκομίζει τα αγαθά στο τελωνείο (κατά κανόνα εταιρείες διεθνούς ταχυμεταφοράς και ο φορέας παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών – ΕΛΤΑ) - ανεξαρτήτως των ως άνω ειδικών καθεστώτων απόδοσης του φόρου προστιθεμένης αξίας που θα επιλεγεί τηρούνται υποχρεωτικά τελωνειακές διατυπώσεις εισαγωγής και οι ιδιώτες-καταναλωτές επιβαρύνονται με το συντελεστή ΦΠΑ που ισχύει στη χώρα μας – κανονικό ή μειωμένο- αναλόγως του είδους του αγαθού που αποτελεί αντικείμενο της διαδικτυακής αγοράς και εισαγωγής,
- θεσπίζεται υποχρέωση υποβολής διασάφησης θέσης εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία για κάθε αποστολή (δέμα),
- θεσπίζεται ένα νέο υπερ-απλουστευμένο τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής (διασάφηση Η7) σε επίπεδο Ε.Ε το οποίο υλοποιήθηκε ως νέο τελωνειακό παραστατικό εισαγωγής (διασάφηση εισαγωγής e-commerce) στο Υποσύστημα Εισαγωγών του ICISnet,
- παρέχεται η δυνατότητα υποβολής του νέου τελωνειακού παραστατικού εισαγωγής e-commerce και πριν την άφιξη των εμπορευμάτων για την επίσπευση της διαδικασίας εκτελωνισμού,
- εφαρμόζονται κοινοί κανόνες και κοινές διαδικασίες για εταιρείες ταχυμεταφοράς και ΦΠΚΥ (τα ΕΛΤΑ Α.Ε βάσει νόμου),
- καταργείται η διαλογή των ταχυδρομικών αντικειμένων παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου,
- είναι εύλογο ότι οι διατάξεις της αρ. πρωτ. ΔΤΔ Α 1181957 ΕΞ 2016/9-12-2016 (ΦΕΚ Β΄4092/20-122016) ΚΥΑ «Τελωνειακές διαδικασίες για τις ταχυδρομικές αποστολές μέσω του Φορέα Παροχής
- Καθολικής Υπηρεσίας» που έρχονται σε αντίθεση με τις νέες διατάξεις του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα για την εφαρμογή της νομοθετικής δέσμης μέτρων ΦΠΑ (είδος υποβαλλόμενων παραστατικών, όρια απαλλαγών, διαλογή παρουσία τελωνειακού υπαλλήλου) παύουν να ισχύουν.
- · Εξαιρούνται της προσκόμισης στο τελωνείο και υποβολής διασάφησης τα κατωτέρω αντικείμενα τα οποία παραδίδονται άμεσα στους παραλήπτες
– κάρτες και επιστολές που περιέχουν αποκλειστικά προσωπικά μηνύματα.
– επιστολές για τυφλούς.
– έντυπα που δεν υπόκεινται σε εισαγωγικούς δασμούς και Φ.Π.Α.. σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 1186/2009 και του Ν.1684/87 πχ. διαφημιστικά έντυπα, κατάλογοι, τιμοκατάλογοι, ενημερωτικά φυλλάδια κλπ.
Αγαθά για τα οποία υποβάλλεται διασάφηση θέσης σε ελεύθερη κυκλοφορία από την 1η Ιουλίου 2021 και έπειτα, ανεξάρτητα από τον χρόνο άφιξης στην Ε.Ε., θα υπόκεινται σε ΦΠΑ κατά την εισαγωγή τους.
Ο προμηθευτής ή η ηλεκτρονική διεπαφή (ως «οιονεί» προμηθευτής) δεν μπορούν να χρησιμοποιούν το ειδικό καθεστώς εισαγωγής IOSS για να δηλώσουν εξ αποστάσεως πωλήσεις αγαθών οι οποίες πραγματοποιήθηκαν πριν από την 1η Ιουλίου 2021.
Ομοίως, η υπερ-απλουστευμένη διασάφηση εισαγωγής Η7 (τύπου D προάφιξης ή συνήθης τύπου Α) δύναται να χρησιμοποιηθεί μόνο μετά την 1η Ιουλίου 2021 ανεξάρτητα από την ημερομηνία άφιξης των εμπορευμάτων.